Dernek kurma süreci, Türkiye’de bireylerin ortak bir amaç doğrultusunda bir araya gelerek örgütlenmesini sağlayan hukuki bir haktır. Bu hak, Anayasa ve Türk Medeni Kanunu çerçevesinde belirlenmiş kurallar dahilinde gerçekleştirilir. Dernek kurmak isteyen kişilerin belirli şartları yerine getirmesi ve resmi başvurularla süreci tamamlaması gerekmektedir. Yazımızda, dernek kurma şartları ve bu sürecin detaylarına dair merak edilen tüm noktaları ele alıyoruz.
Dernek Kurmak İçin Gerekli Temel Şartlar
Dernek kurmak isteyen bireylerin belirli hukuki ve idari yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir ve bu şartlar doğrudan Türk Medeni Kanunu’na dayanmaktadır. En az yedi gerçek kişinin bir araya gelmesi, kurulacak derneğin adının ve amacının belirlenmesi ve ilgili belgelerle mülki idareye başvurulması sürecin temelini oluşturur.

Kaç Kişi Dernek Kurabilir?
Dernek kurmak için yasal olarak en az yedi kurucu gereklidir ve bu kişilerin fiil ehliyetine sahip olması zorunludur.
Dernek Kurucularında Aranan Şartlar Nelerdir?
Kurucuların 18 yaşını doldurmuş olması, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmaları ve kamu hizmetlerinden yasaklı olmamaları gerekmektedir.
Dernek Kurmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Kuruluş bildirim formu, tüzük, kurucuların kimlik fotokopileri, imza sirküleri ve dernek adresine ait kira kontratı veya tapu fotokopisi başvuruda istenen temel belgelerdir.
Dernek Tüzüğünde Yer Alması Gereken Unsurlar
Dernek tüzüğü, kuruluş amacını ve işleyiş kurallarını belirleyen resmi bir belgedir. Tüzükte yer alan maddeler, derneğin iç işleyişi ve yönetimi açısından belirleyici rol oynar. Bu nedenle eksiksiz ve kanuna uygun şekilde hazırlanması gereklidir.
Dernek Amacı Nasıl Belirlenmeli?
Tüzükte derneğin amacı açık, anlaşılır ve yasalara uygun bir şekilde tanımlanmalı, siyasi, suç unsuru taşıyan veya genel ahlaka aykırı amaçlar içermemelidir.
Üyelik Şartları Nasıl Tanımlanmalı?
Üye olabilecek kişilere dair kriterler, üyelik başvuru süreci ve üyelikten çıkarılma koşulları açıkça belirtilmelidir.
Organ Yapılanması Nasıl Düzenlenmeli?
Genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi organların görev ve yetkileri detaylı olarak tanımlanmalı, seçim usulleri netleştirilmelidir.
Dernek Kuruluş Başvurusu Nereye Yapılır?
Kuruluş başvurusu, dernek merkezinin bulunduğu ildeki mülki idare amirliğine (genellikle il valiliği veya ilçe kaymakamlığı) yapılır. Başvuru esnasında gerekli belgelerle birlikte dernek tüzüğü de teslim edilir.
Başvuru Süreci Ne Kadar Sürer?
Başvuru yapıldıktan sonra mülki idare, belgeleri 60 gün içinde inceler ve eksiklik yoksa dernek tüzel kişilik kazanır.
Eksik Belgeler Olursa Ne Olur?
Eksik veya hatalı belgeler tespit edilirse başvuru sahibine bildirim yapılır ve eksiklerin tamamlanması için süre tanınır, bu süre zarfında işlem durdurulur.
Dernekler Kütüğüne Kayıt Zorunlu mudur?
Tüzel kişilik kazanan her dernek, Dernekler Kütüğü’ne resmi olarak kaydedilir ve faaliyetlerini bu kayıt üzerinden yürütür.
Dernek Faaliyetlerine Başlamadan Önce Neler Yapılmalı?
Kuruluş süreci tamamlandıktan sonra derneğin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için çeşitli işlemlerin yapılması gerekir. Vergi numarası alınması, banka hesabı açılması ve ilk genel kurulun belirlenen sürede yapılması bu işlemler arasında yer alır.
Vergi Numarası Almak Zorunlu mudur?
Her dernek, mali işlemlerini yürütmek üzere vergi dairesinden vergi numarası almak zorundadır.
Dernek Banka Hesabı Açabilir mi?
Dernek adına açılacak banka hesapları, üyelerden aidat toplanması ve faaliyet gelirlerinin takibi için zorunludur.
İlk Genel Kurul Ne Zaman Yapılmalıdır?
Kuruluş tarihinden itibaren 6 ay içerisinde ilk olağan genel kurul toplantısının yapılması zorunludur.
Dernek Kurmanın Maliyeti Ne Kadardır?
Dernek kurma süreci, çeşitli kalemlerde maliyet oluşturur. Bu maliyetler sabit olmayıp derneğin konumuna, yapısına ve kuruluş şekline göre değişiklik gösterebilir.
Harcama Kalemi | Yaklaşık Tutar (TL) |
---|---|
Kuruluş bildirimi ve evrak | 100 – 300 |
Dernek mühürü | 300 – 600 |
Kira kontratı veya tapu | 0 – 1.000+ |
Noter masrafları | 300 – 700 |
Genel kurul giderleri | 500 – 1.000 |
Vergi numarası başvuru | Ücretsiz |
Bu masraflar dernek yapısına göre artabilir, ancak ortalama bir dernek için 1.500 – 3.000 TL arası bir maliyet öngörülebilir.
Dernek Kurmak Ne Kadar Sürer?
Dernek kurma işlemleri belgeler eksiksizse oldukça kısa sürede tamamlanabilir. Başvurunun ardından derneğe tüzel kişilik kazandırılması ortalama 1 – 2 ay sürmektedir. İlk toplantılar ve düzenlemelerle birlikte faaliyete geçme süreci toplamda 2 – 3 ayı bulabilir.
Dernek Kurmanın Avantajları Nelerdir?
Dernek kurmak, kişilerin ortak amaçlar doğrultusunda bir araya gelerek toplumsal katkı sağlamasına olanak tanır. Gönüllülük esasına dayalı bu yapı, yasal çerçevede kamusal ve sosyal faaliyetlerde bulunma imkanı sağlar. Ayrıca dernekler çeşitli projeler ve hibeler için başvuru yapma hakkına da sahiptir.

Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Dernek Kurma Şartları Nelerdir?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Dernek kurmak için kaç kişi gerekir?
Türkiye’de bir dernek kurmak için en az 7 kişinin bir araya gelmesi gereklidir ve bu kişilerin medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip olması gerekir.
18 yaş altı dernek kurabilir mi?
Hayır, 18 yaşını doldurmamış bireyler dernek kuramaz ancak belirli şartlarla üye olabilir.
Dernek tüzüğü nasıl hazırlanmalı?
Dernek tüzüğü açık, anlaşılır, yasal çerçeveye uygun ve derneğin faaliyetlerini kapsamlı şekilde tanımlayacak biçimde hazırlanmalıdır.
Derneklerin vergi yükümlülüğü var mı?
Vergi muafiyeti tanınmadığı sürece dernekler de bazı vergisel yükümlülüklere tabidir ve gelirleri için beyanname vermeleri gerekebilir.
Dernek banka hesabı açmak zorunda mı?
Evet, aidat toplanması ve mali işlemlerin yürütülebilmesi için dernek adına banka hesabı açılması gereklidir.
Kuruluş bildirimi reddedilebilir mi?
Evet, belgelerde eksiklik veya tüzükte hukuka aykırılık tespit edilirse başvuru reddedilebilir ya da düzeltilmek üzere iade edilir.
Dernek ismi her şey olabilir mi?
Hayır, kamu düzenine, genel ahlaka aykırı olmayan, başka bir derneğin ismiyle karışıklık yaratmayacak bir isim seçilmelidir.