İmar barışı, yapı kayıt belgesi ile kaçak veya ruhsatsız yapıları yasal hale getirmek isteyenler için 2018 yılında başlatılmış ve yıllar içinde birçok vatandaşın başvurduğu önemli bir düzenleme olmuştur. 2025 yılı itibarıyla yeniden gündeme gelen imar barışı uygulamaları kapsamında bina sahipleri için en merak edilen konulardan biri de imar barışı bina maliyeti olmuştur.
Yapıların büyüklüğü, bulunduğu il ve konumu gibi unsurlar bu maliyeti doğrudan etkilerken, vatandaşların ödeyeceği toplam bedel hem başvuru ücretlerini hem de yapı kayıt bedelini kapsamakta, bu da maliyetin doğru hesaplanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu yazıda 2025 yılında imar barışı kapsamında bina maliyetlerinin nasıl hesaplandığını, hangi kriterlere göre değiştiğini ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı olarak ele alacağız.
İmar Barışı Bina Maliyeti 2025 Yılında Nasıl Hesaplanır?
2025 yılı itibarıyla imar barışı başvurularında ödenecek bina maliyeti, yapının türüne ve kullanım amacına göre belirlenmektedir. Yapı kayıt bedeli, arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyetinin toplamı üzerinden yüzde esasına göre hesaplanır.
Maliyet Hesaplama Formülü Nedir?
Yapı kayıt bedeli = (Arsa rayiç bedeli + yapı maliyeti) x %3 (konut için) veya %5 (ticari yapı için) formülü üzerinden hesaplanmaktadır.
Yapı Türüne Göre Oranlar
Konut amaçlı yapılar için %3 oranı, ticari kullanımlar için ise %5 oranı uygulanmaktadır. Karma kullanımlarda bu oranlar ayrı ayrı uygulanır ve toplam bedel belirlenir.
2025 Yılında Ortalama İmar Barışı Bina Maliyetleri
İmar barışına başvuru yapan vatandaşların en çok merak ettiği konu, ortalama olarak ne kadar maliyetle karşılaşacaklarıdır. 2025 yılı için bazı yapı türlerine göre örnek maliyet karşılaştırması aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
| Yapı Türü | Ortalama m² Başına Maliyet (₺) | 100 m² Yapı İçin Toplam (₺) |
|---|---|---|
| Konut | 1.800 ₺ | 180.000 ₺ |
| Ticari Alan | 3.000 ₺ | 300.000 ₺ |
| Depo / Eklenti | 1.200 ₺ | 120.000 ₺ |
| Karma Kullanım | 2.400 ₺ | 240.000 ₺ |
Hangi Yapılar İmar Barışından Faydalanabilir?
İmar barışı, 31 Aralık 2017’den önce yapılmış olan ve ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak inşa edilmiş yapıların kayıt altına alınmasını hedefler. 2025’te yapılacak başvurular için de bu tarih baz alınmaktadır.
Ruhsatsız Binalar
Hiçbir ruhsatı olmayan yapılar imar barışına başvurarak yasal statü kazanabilirler.
Ruhsata Aykırı Kat veya Bölüm
Yapının ruhsatı olsa bile sonradan yapılan kat çıkmalar ya da ilave bölümler imar barışına konu olabilir.
İmar Barışı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Başvuru sürecinde belirli belgelerin eksiksiz şekilde sunulması gerekmektedir. Bu belgeler başvurunun kabul edilmesi ve doğru maliyetin hesaplanması için önemlidir.
Gerekli Belgelerin Listesi
Yapının koordinatlı kroki haritası, yapı fotoğrafları, yapı alanının metrekaresi, mal sahibi bilgileri ve tapu detayları başvuru için gerekli evraklardandır.
Başvuru Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İmar barışı başvuruları e-Devlet sistemi üzerinden veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri aracılığıyla yapılabilmektedir. Başvuru sürecinde yanlış beyan veya eksik bilgi verilmesi durumunda başvuru iptal edilebilir.
Eksik Bilgi Girilirse Ne Olur?
Eksik bilgi veya yanlış beyan durumunda yapı kayıt belgesi geçersiz sayılır ve yatırılan ücret geri alınamaz. Bu nedenle tüm bilgilerin doğru şekilde girilmesi önemlidir.
İmar Barışı Bina Maliyetini Etkileyen Unsurlar
Bina maliyeti sadece yapı büyüklüğüne bağlı değildir. Konum, yapı türü, kullanım amacı ve arsa değeri gibi birçok faktör toplam maliyeti etkiler.
Arsa Rayiç Değeri
Belediyeler tarafından belirlenen arsa rayiç değeri maliyet hesaplamasında önemli bir rol oynar. Değeri yüksek olan bölgelerde toplam maliyet de yükselir.
Yapının Kullanım Türü
Konut veya ticari amaçla kullanılan yapılar için uygulanan yüzdelik oranlar farklı olduğundan toplam maliyet üzerinde doğrudan etkili olur.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “İmar Barışı Bina Maliyeti 2025” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
İmar barışı için 2025 yılında hangi tarihe kadar başvuru yapılabilir?
Resmi tarihler ilan edilmeden net bir son başvuru tarihi verilememekle birlikte, genellikle yıl ortasında başvurular açılmakta ve yıl sonuna kadar devam etmektedir. Resmi kaynaklar düzenli olarak takip edilmelidir.
Yapı kayıt belgesi almak yapı sahibine tapu verir mi?
Yapı kayıt belgesi yasal bir kullanım hakkı tanır ancak doğrudan tapu yerine geçmez. Ancak bu belge ile ileride imar affı kapsamında tapu alınması mümkün olabilir.
İmar barışı başvuru ücreti harçlara dahil mi?
Hayır, başvuru ücreti yalnızca sisteme giriş ücretidir. Yapı kayıt bedeli ayrı olarak hesaplanır ve yatırılır. Harç ve vergi kalemleri ayrıca tahsil edilir.
Hangi yapılar imar barışı kapsamı dışında kalır?
Sit alanları, boğaz ön görünümü, özel koruma bölgeleri ve kamuya ait alanlar üzerindeki yapılar imar barışına dahil edilmemektedir. Bu gibi yerlerde başvuru kabul edilmez.
Yapı kayıt belgesi ile satış yapılabilir mi?
Evet, yapı kayıt belgesi olan yapılar satışa konu olabilir ancak bazı noterler veya bankalar bu belgeyi yeterli güvence olarak görmeyebilir. Bu durum işlem yapılacak kuruma göre değişir.
Belge aldıktan sonra ceza kesilir mi?
Yapı kayıt belgesi alındıktan sonra yapı sahibine kaçak yapı cezası kesilmez. Ancak belge alınmadan önceki döneme ait yasal işlemler geçerliliğini koruyabilir.
2025 yılında maliyetler artar mı?
Ekonomik koşullara bağlı olarak yapı maliyetlerinde artış yaşanması muhtemeldir. İnşaat malzemeleri ve işçilik fiyatlarındaki değişiklikler, yapı yaklaşık maliyetlerini yükseltebilir.
Yapı kayıt belgesi iptal edilebilir mi?
Evet, verilen bilgilerin doğru olmadığı tespit edilirse veya yapı barış kapsamı dışında olduğu anlaşılırsa belge iptal edilebilir ve yatırılan ücret geri verilmez.
