HPV aşısı, insan papilloma virüsüne karşı koruma sağlayan en etkili önlemlerden biridir ve özellikle rahim ağzı kanserine karşı geliştirilen bu aşı, hem kadınlarda hem erkeklerde ciddi sağlık sorunlarının önüne geçebilir. Peki, HPV aşısı ne zaman yapılır ve hangi yaş grubu için uygundur? Bu makalede, HPV aşısının uygulanma zamanları, yaş gruplarına göre etkisi, doz aralıkları ve merak edilen diğer detaylara sade bir dille değinilecektir.
HPV Aşısı Kaç Yaşında Yapılır?
HPV aşısı, ideal olarak 9 ila 14 yaşları arasında yapılmalı ve cinsel yaşama başlamadan önce uygulanması önerilmektedir. Bu yaş aralığı, bağışıklık sisteminin en yüksek yanıtı verdiği dönem olduğu için aşının koruyuculuğu en üst düzeye ulaşır. Ancak daha ileri yaşlarda da yapılabilir ve bu durumda doz sayısı farklılık gösterebilir.
Yetişkinler HPV Aşısı Olabilir mi?
Evet, HPV aşısı yetişkin bireylere de uygulanabilir ve bu genellikle 26 yaşına kadar tavsiye edilir ancak bazı durumlarda 45 yaşa kadar da önerilebilmektedir. Cinsel aktif bireylerde aşının koruyuculuğu bulaşma öncesine göre daha düşük olsa da yeni HPV tiplerine karşı bağışıklık sağlamada hâlâ etkilidir.
Aşının Etkisi Geç Başlayınca Azalır mı?
Aşı geç yaşta yapılsa bile belirli düzeyde koruma sağlar ancak en yüksek etki, virüsle karşılaşılmadan önce yapılan uygulamalarda gözlemlenir.
HPV Aşısı Kaç Doz Uygulanır?
HPV aşısı yaşa göre farklı dozlarda uygulanır; 9-14 yaş arası bireylere 2 doz, 15 yaş ve üzerindeki bireylere ise 3 doz şeklinde yapılır. İlk dozdan sonra ikinci doz genellikle 1-2 ay içinde, üçüncü doz ise 6 ay içinde tamamlanmalıdır.
Doz Aralıkları Nasıl Olmalıdır?
Dozlar arası süreler dikkatle takip edilmelidir: 0. ayda ilk doz, 1. veya 2. ayda ikinci doz, 6. ayda üçüncü doz uygulanır. Bu düzen bağışıklık sisteminin uzun süreli koruma sağlaması için önemlidir.
Kimler HPV Aşısı Yaptırmalı?
HPV aşısı, hem kadınlar hem erkekler için önerilmektedir çünkü virüs cinsel yolla bulaşabildiği gibi genital siğiller ve bazı kanser türlerine de neden olabilir. Kız çocuklarında rahim ağzı kanserinden korunma amacıyla başlansa da erkeklerde penis, anüs ve boğaz kanserlerine karşı da koruyucudur.
Erkekler İçin de Gerekli mi?
Evet, erkeklerde de HPV aşısı önerilir çünkü taşıyıcı olabilecekleri gibi kendileri de virüs kaynaklı hastalıklar yaşayabilir.
HPV Aşısı Ücretsiz mi?
Türkiye’de HPV aşısı şu anda ücretsiz değildir ve bireysel olarak temin edilip özel sağlık kuruluşlarında uygulanmaktadır. Ancak bazı belediyeler ve kurumlar belirli yaş aralıklarında kampanyalı olarak ücretsiz uygulama yapabilmektedir.
Fiyatı Ne Kadar?
HPV aşısı 3 dozluk bir program gerektirdiği için toplam maliyeti 4.500 TL ile 6.000 TL arasında değişebilir. Tek doz fiyatı ise 1.500 TL civarındadır.
HPV Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Aşının en doğru zamanı, bağışıklık sisteminin güçlü olduğu ve virüsle temasın henüz başlamadığı dönemdir. Bu nedenle aşı 9-14 yaş arasında yapılmalı, ideal olarak 11-12 yaşında tamamlanmalıdır. Yetişkinler içinse aşının koruyucu etkisinin azalmaması adına en geç 26 yaşına kadar önerilmektedir.
Cinsel İlişkiden Sonra Yapılır mı?
Cinsel ilişkiye başlanmışsa aşı yapılabilir ancak daha önce virüsle temas olmuşsa aşının bazı tiplerine karşı koruma sağlamayabileceği bilinmelidir.
En Etkili HPV Aşısı Hangisidir?
Günümüzde en yaygın kullanılan ve en geniş kapsama sahip aşı, 9 tip HPV’ye karşı koruma sağlayan 9-valanlı Gardasil 9’dur. Bunun dışında daha dar kapsamlı aşılar da mevcuttur ancak sağlık uzmanları, mümkünse 9-valanlı aşı tercih edilmesini tavsiye etmektedir.
Türkiye’de Hangi Aşılar Var?
Türkiye’de Gardasil ve Cervarix aşıları bulunmaktadır. Cervarix yalnızca rahim ağzı kanserine neden olan 2 tipe karşı koruma sağlar, Gardasil ise siğil yapan türler dahil daha geniş spektrumda koruma sunar.
HPV Aşısı Ne Zaman Yapılır?
HPV aşısı en etkili şekilde, çocukluk veya erken ergenlik döneminde yapılmalıdır çünkü bu yaşlarda bağışıklık sistemi daha güçlü tepki verir ve cinsel yolla bulaşan HPV virüsüne karşı temas olmadan önce aşı yapılması, koruma seviyesini maksimuma çıkarır. Bu nedenle sağlık otoriteleri, HPV aşısının ideal olarak 11-12 yaş civarında yapılmasını önermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “HPV Aşısı Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
HPV aşısı kaç yaşında yapılmalı?
En ideal yaş aralığı 9 ila 14’tür, bağışıklık cevabı bu dönemde daha güçlü olur ve aşı daha etkili koruma sağlar.
Yetişkin biri HPV aşısı olabilir mi?
Evet, özellikle 26 yaşa kadar yapılması önerilir, bazı durumlarda 45 yaşa kadar yapılabilir ama etkisi sınırlı olabilir.
HPV aşısı kaç dozdan oluşur?
9–14 yaş aralığında 2 doz, 15 yaş ve üzerindeki bireylerde ise 3 doz olarak uygulanmaktadır.
HPV aşısı yaptırmak için cinsel hayat başlamış olması şart mı?
Hayır, cinsel hayata başlamadan önce yapılması önerilir ancak başlandıysa da aşı hala faydalı olabilir.
HPV aşısı devlet hastanelerinde yapılır mı?
Şu anda devlet hastanelerinde ücretsiz yapılmamaktadır, ancak özel kliniklerde reçete ile uygulanabilir.
Erkekler de HPV aşısı yaptırmalı mı?
Evet, erkekler de taşıyıcı olabileceği ve bazı kanser türlerine yakalanabileceği için aşı yaptırmalıdır.
HPV aşısının yan etkileri var mı?
Genellikle hafif kol ağrısı, baş dönmesi ve hafif ateş gibi yan etkiler görülebilir ancak ciddi komplikasyon riski düşüktür.
