Kabakulak, özellikle çocukluk çağında görülen bulaşıcı bir hastalıktır ve etkili bir korunma yöntemi olan kabakulak aşısı ile önlenebilir. Aşı, genellikle kızamık ve kızamıkçık aşılarıyla birlikte uygulanan üçlü bir kombinasyondur. Bu yazıda kabakulak aşısının ne zaman yapılması gerektiği, hangi yaş gruplarını kapsadığı ve nelere dikkat edilmesi gerektiği detaylı şekilde ele alınmaktadır.
Kabakulak Aşısı Hangi Yaşta Yapılır?
Kabakulak aşısı, genellikle 12. aydan sonra uygulanmaktadır. İlk doz, bebek 12 aylık olduğunda yapılır ve bağışıklığın uzun süreli olması için ikinci doz 4 ila 6 yaş arasında tekrarlanır. Aşı, kızamık ve kızamıkçık aşılarıyla birlikte MMR (Measles, Mumps, Rubella) aşısı olarak tek enjeksiyon şeklinde verilir. Bu uygulama, çocukların bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı dirençli hale getirir.
Aşının Tekrar Dozu Gerekli midir?
Kabakulak aşısı tek dozla kalıcı bağışıklık sağlamaz, bu nedenle mutlaka ikinci doz da yapılmalıdır. İlk doz sonrası tam koruma sağlanamadığı için ikinci doz, bağışıklık düzeyini artırmak ve toplumsal bağışıklığı desteklemek amacıyla uygulanır. Bu tekrar dozu genellikle okul öncesi dönemde yani 4 ila 6 yaş arasında yapılmaktadır.
İkinci Doz Neden Önemlidir?
İlk dozdan sonra bazı bireylerde yeterli antikor oluşmayabilir ve hastalığa karşı bağışıklık gelişmeyebilir. Bu nedenle ikinci dozun uygulanması hem bireysel koruma hem de salgınları önlemek açısından kritik önem taşır.
Aşı Aralığı Kaç Yıl?
İlk ve ikinci doz arasındaki süre genellikle 3 ila 5 yıl arasında değişir. İlk doz 12. ayda yapıldıktan sonra ikinci doz için ideal zaman, çocuğun 4 ila 6 yaş arasında olduğu dönemdir.
Kabakulak Aşısı Kimlere Yapılmaz?
Her birey için uygun olmayan bu aşı, bazı özel durumlarda ertelenebilir veya hiç uygulanmaz. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde veya ciddi alerjik reaksiyon geçmişi olan kişilerde aşı uygulanmamalıdır. Ayrıca hamile kadınlar ve yüksek ateşi olan çocuklara da aşının uygulanması tavsiye edilmez.
Hangi Durumlarda Ertelenir?
Çocuğun ateşi yüksekse, bağışıklık sistemi baskılanmışsa veya herhangi bir enfeksiyon geçiriyorsa aşı uygulaması ertelenir. Sağlık durumu düzeldikten sonra hekimin yönlendirmesiyle aşı yapılabilir.
Alerjisi Olanlara Uygulanır mı?
MMR aşısı, neomisin gibi maddelere karşı ciddi alerjisi olan kişilere uygulanmamalıdır. Alerji geçmişi olan bireyler mutlaka doktora danışmalıdır.
Kabakulak Aşısı Sonrası Yan Etki Görülür mü?
Kabakulak aşısı genellikle güvenli ve iyi tolere edilen bir aşıdır. Ancak nadiren hafif ateş, enjeksiyon yerinde kızarıklık veya hassasiyet gibi yan etkiler oluşabilir. Ciddi yan etkiler son derece nadir görülür ve genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
En Sık Görülen Yan Etkiler Nelerdir?
En yaygın yan etkiler arasında hafif ateş, yorgunluk ve enjeksiyon bölgesinde ağrı yer alır. Bu belirtiler genellikle 1–2 gün içinde kaybolur.
Ciddi Yan Etkiler Var mı?
Aşının ciddi yan etkileri nadirdir ancak bazı bireylerde alerjik reaksiyon, kas ağrısı veya lenf bezlerinde şişlik gibi durumlar gözlenebilir. Bu gibi etkilerde tıbbi yardım alınmalıdır.
Kabakulak Aşısı Ne Kadar Süre Korur?
İki doz kabakulak aşısı olan bireylerde bağışıklık uzun yıllar sürebilir. Genellikle bağışıklık ömür boyu kalıcıdır ancak bazı durumlarda zamanla azalma görülebilir. Toplum bağışıklığını korumak için düzenli bağışıklama oranlarının yüksek tutulması gereklidir.
Aşıdan Sonra Kabakulak Geçirilir mi?
Aşılı bireylerde hastalığa yakalanma riski çok düşüktür ancak nadiren de olsa bağışıklık eksikliği nedeniyle kabakulak geçirilebilir. Ancak hastalık genellikle hafif seyreder ve komplikasyon riski azalır.
Bağışıklık Süresi Ne Kadardır?
Aşının koruyuculuğu 10 yıldan uzun sürebilir. Ancak bağışıklık düzeyleri kişiden kişiye değişebilir, bu nedenle toplu bağışıklığın sağlanması adına ikinci doz oldukça önemlidir.
Kabakulak Aşısı Yaptırmak Zorunlu mu?
Türkiye’de kabakulak aşısı, Sağlık Bakanlığı’nın uyguladığı zorunlu çocukluk çağı aşı takvimi içerisinde yer almaktadır. Aileler, çocuklarını okul çağından önce bu aşıyı yaptırmakla yükümlüdür. Bu, hem bireysel sağlık hem de toplum sağlığı açısından büyük önem taşır.
Okul Kayıtlarında Aşı Şart mı?
Çoğu okul ve kreş, kayıt sırasında aşı karnesini talep eder. Kabakulak aşısı yapılmamış çocukların kaydı kabul edilmeyebilir veya ek belgeler istenebilir.
Zorunlu Olmayan Durumlar Var mı?
Bazı özel sağlık durumu olan çocuklar için doktor raporuyla aşıdan muafiyet alınabilir. Ancak bu durumlar nadir olup istisnai olarak değerlendirilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Kabakulak Aşısı Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Kabakulak aşısı 12. aydan önce yapılabilir mi?
Genellikle önerilmez çünkü bebeklerin bağışıklık sistemi henüz yeterince gelişmemiş olabilir ve aşının etkinliği düşük olabilir.
Yetişkinler kabakulak aşısı yaptırabilir mi?
Evet, daha önce aşılanmamış yetişkinler de bağışıklık kazanmak için kabakulak aşısı yaptırabilir. Özellikle salgın riski olan ortamlarda bu önerilmektedir.
Aşıdan sonra çocuğun okula gitmesinde sakınca var mı?
Hayır, aşı sonrası hafif yan etkiler dışında çocuğun günlük aktivitelerine devam etmesinde genellikle bir sakınca yoktur.
Kabakulak geçiren kişiye aşı yapılır mı?
Hastalığı geçiren bireylerde genellikle kalıcı bağışıklık oluşur, bu nedenle tekrar aşı yapılması gerekmez. Ancak bu durum doktora danışılarak netleştirilmelidir.
MMR aşısı kabakulak dışında hangi hastalıklara karşı korur?
MMR aşısı, kızamık ve kızamıkçık hastalıklarına karşı da koruyuculuk sağlar. Üçlü koruma sağladığı için oldukça etkilidir.
Aşı sonrası ateş çıkması normal mi?
Evet, aşıdan sonraki birkaç gün içerisinde hafif ateş görülebilir. Bu durum genellikle geçicidir ve endişe edilmemelidir.
