Rota virüsü, özellikle 5 yaş altındaki çocuklarda şiddetli ishal, kusma ve sıvı kaybına neden olan bulaşıcı bir virüstür. Bu virüs kaynaklı enfeksiyonlar bebekler için ciddi sonuçlar doğurabileceğinden, rota virüsü aşısı hayati önem taşır. Ebeveynler için en sık merak edilen konulardan biri ise bu aşının ne zaman yapılması gerektiğidir. Yazının devamında rota aşısının zamanlamasını, etkilerini, uygulama şeklini ve diğer önemli bilgileri detaylıca bulabilirsiniz.
Rota Virüsü Aşısı Ne Zaman Uygulanmalıdır?
Rota virüsü aşısı, genellikle bebeğin 6. haftasından itibaren başlatılır ve farklı aşı markalarına göre 2 ya da 3 doz şeklinde uygulanır. İlk dozun 6–15 hafta arasında yapılması gerekirken, son dozun ise 8. aya kadar tamamlanması önerilir. Aşının zamanında yapılması, virüse karşı etkin koruma sağlanması açısından oldukça önemlidir.
Aşı Takviminde Rota Aşısının Yeri Nedir?
Rota virüsü aşısı, Sağlık Bakanlığı’nın zorunlu aşı takviminde yer almaz; ancak Dünya Sağlık Örgütü tarafından rutin bebek aşıları arasında önerilmektedir. Ailenin tercihiyle uygulanan bu aşı, genellikle diğer aşılarla aynı döneme denk getirilerek yapılır. İlk doz için 6–8 hafta arası ideal olup devam dozu her 4 hafta arayla yapılmalıdır.
Aşı Kaç Doz Uygulanır?
Kullanılan aşı markasına göre 2 veya 3 doz uygulanır. Rotarix 2 doz, RotaTeq ise 3 doz olarak uygulanmaktadır.
Aşı Aralıkları Ne Kadar Olmalıdır?
Her bir doz arasında minimum 4 hafta olması gerekir. Takvim dışına çıkılması aşının etkinliğini azaltabilir.
Rota Virüsü Aşısı Neden Önemlidir?
Rota virüsü, dünya genelinde bebeklerde en sık görülen akut ishal sebeplerinden biridir. Şiddetli su kaybına neden olabilen bu hastalık, özellikle 2 yaş altındaki bebekler için hayati risk oluşturur. Aşı, bu enfeksiyonun oluşturabileceği komplikasyonları engellemek ve hastaneye yatış oranını azaltmak için büyük rol oynar.
Koruyuculuğu Ne Kadardır?
Aşı, rota virüsüne karşı %85’e varan oranda koruma sağlar ve hastalığın ağır geçmesini büyük ölçüde önler.
Hangi Yaş Grubu Risk Altındadır?
Özellikle 6 ay ile 2 yaş arasındaki bebekler en yüksek risk grubundadır. Bu yaş aralığında aşı yapılması büyük önem taşır.
Aşı Ağızdan mı Yapılır?
Rota virüsü aşısı enjeksiyon değil, oral yol yani ağızdan sıvı olarak verilir. Bebekler tarafından genellikle kolayca tolere edilir ve acısız bir uygulamadır. Bu durum ebeveynler için de rahatlatıcı bir detaydır çünkü bebeğin aşı korkusunu azaltır.
Ağızdan Verilen Aşı Nasıl Uygulanır?
Aşı sıvı formda şırınga ile bebeğin ağzına damlatılır. Uygulama sonrası kusma görülürse tekrar doz gerekebilir.
Kusma Olursa Ne Yapılmalı?
Aşı sonrası 10 dakika içinde kusma olursa hekime başvurularak tekrar doz değerlendirilmelidir.
Aşı Zamanı Geçerse Ne Yapılmalı?
İlk dozun 15 haftalık yaştan sonra yapılması önerilmez çünkü ileri yaşta yapılan rota aşılarının bazı yan etkileri olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle ilk doz zamanında yapılmalı, doz aralıkları da dikkatle takip edilmelidir. Son doz 8. ayı geçmemelidir; aksi takdirde aşının güvenliği ve etkisi azalmaktadır.
Geç Kalındığında Aşı Yapılabilir mi?
15 haftayı geçen bebeklere rota aşısı genellikle yapılmaz. Bu durumda hekimin görüşü doğrultusunda karar verilir.
Eksik Dozlar Tamamlanabilir mi?
Başlanan aşı serisi eksikse, mümkünse aynı marka ile devam edilerek eksik dozlar tamamlanmalıdır.
Rota Aşısı Yan Etki Yapar mı?
Genel olarak güvenli kabul edilen rota virüsü aşısı, bazı bebeklerde hafif ishal, huzursuzluk veya karın ağrısı gibi geçici yan etkilere yol açabilir. Nadir de olsa ciddi yan etkiler arasında bağırsak tıkanıklığı (invajinasyon) riski de sayılabilir. Ancak bu risk oldukça düşüktür ve aşıların faydası bu riski büyük ölçüde gölgeler.
Sık Görülen Yan Etkiler Nelerdir?
Hafif ateş, kusma ve ishal gibi etkiler birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
Ciddi Yan Etkiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Bağırsak tıkanıklığı riski genellikle ilk 1 hafta içinde görülür. Karın şişliği, kusma ve huzursuzluk durumlarında hekime başvurulmalıdır.
En İyi Aşı Markası Hangisidir?
Piyasada en sık kullanılan rota virüsü aşıları Rotarix ve RotaTeq’tir. Her ikisi de Dünya Sağlık Örgütü tarafından onaylı ve güvenlidir. Hangi aşının seçileceği genellikle hekimin önerisi ve aşının bulunduğu sağlık kuruluşuna göre belirlenir.
Rotarix mi RotaTeq mi Tercih Edilmeli?
Rotarix 2 doz, RotaTeq ise 3 doz gerektirir. Doz sayısı ve mevcut stoklara göre tercih yapılabilir.
Aşı Markası Değiştirilebilir mi?
Aynı aşı serisi ile devam edilmesi önerilir. Ancak zorunlu durumlarda farklı markalar arasında geçiş yapılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Rota Virüsü Aşısı Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Rota virüsü aşısı zorunlu mu?
Hayır, Sağlık Bakanlığı zorunlu aşı takviminde yer almaz ancak birçok uzman tarafından yapılması şiddetle önerilir.
Rota virüsü aşısı hangi ayda yapılmalıdır?
İlk doz genellikle 6. haftada başlatılır ve son doz 8. aydan önce tamamlanmalıdır.
Rota virüsü aşısı yapılmazsa ne olur?
Aşı yapılmazsa bebek ciddi ishal, sıvı kaybı ve hastaneye yatış riski ile karşı karşıya kalabilir.
Aşı sonrası ishal normal mi?
Evet, aşı sonrası kısa süreli ishal yaygın görülen bir yan etkidir ve genellikle kendi kendine geçer.
Aşı ağızdan verildiğinde kusma olursa tekrar yapılmalı mı?
Aşıdan hemen sonra kusma olursa hekime danışılarak tekrar doz gerekebilir.
Rota virüsü aşısı güvenli mi?
Evet, dünya genelinde milyonlarca doz uygulanmış ve güvenli olduğu kanıtlanmış bir aşıdır.
Rota aşısı ile diğer aşılar aynı anda yapılabilir mi?
Evet, rota aşısı diğer aşılarla birlikte aynı gün uygulanabilir. Bu durum aşının etkinliğini azaltmaz.
