Türkiye, 2011 yılında başlayan Suriye iç savaşı sonrası dünyanın en fazla mülteci barındıran ülkesi haline gelmiştir ve bu durum ekonomik, sosyal ve politik birçok etkene yol açmıştır. Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye olan maliyeti yıllar içerisinde artmış, kamu bütçesi üzerindeki etkileri dikkat çekici boyutlara ulaşmıştır. Eğitim, sağlık, barınma, güvenlik, altyapı ve istihdam gibi kalemlerdeki harcamalar bu maliyeti doğrudan şekillendirirken, uluslararası yardımların sınırlı düzeyde kalması nedeniyle tüm yük büyük oranda Türkiye tarafından karşılanmıştır.
Türkiye Suriyeli Sığınmacılara Ne Kadar Harcama Yapıyor?
Türkiye’nin Suriyeliler için yaptığı harcamalar 2011’den bu yana sürekli artış göstermekte, resmi verilere göre bu tutar 2025 itibarıyla yaklaşık 120 milyar dolara ulaşmış durumdadır. Bu harcamalar doğrudan devlet bütçesinden karşılanan giderlerin yanı sıra belediye hizmetleri, sosyal yardımlar ve altyapı desteği gibi kalemleri de kapsamaktadır. Uluslararası yardım kuruluşlarından gelen destek ise toplam maliyetin %10’unu bile karşılamamaktadır.
Maliyet Kalemleri Hangi Alanlarda Yoğunlaşıyor?
Türkiye’nin Suriyelilere yaptığı harcamalar birkaç temel kalemde toplanmaktadır ve bu alanlarda yapılan harcamalar toplam maliyetin büyük bölümünü oluşturmaktadır.
Eğitim Giderleri Artıyor
Suriyeli çocukların eğitime kazandırılması için okulların kapasitesi artırılmış, Arapça öğretmenleri atanmış ve müfredat düzenlemeleri yapılmıştır.
Okul Başına Düşen Harcama Ne Kadar?
Bir okulda eğitim gören 100 Suriyeli öğrenci için yıllık yaklaşık 1.5 milyon TL harcanmaktadır.
Sağlık Hizmetleri Önemli Bir Pay Tutuyor
Suriyeliler kamu hastanelerinde ücretsiz sağlık hizmeti almakta, bu da hem sağlık bütçesi hem de hasta yoğunluğu üzerinde baskı oluşturmaktadır.
Kişi Başına Sağlık Harcaması Nedir?
2025 itibarıyla bir Suriyeli için yıllık sağlık harcaması ortalama 7.200 TL’ye ulaşmıştır.
Barınma ve Altyapı Desteği
Geçici barınma merkezlerinin kurulması, sosyal konutlar ve altyapı yatırımları, yerel yönetimlerin bütçeleri üzerinde doğrudan yük oluşturmaktadır.
Kamp Alanlarının Yıllık Maliyeti Ne Kadar?
Geçici barınma merkezlerinin her biri yıllık ortalama 45 milyon TL bütçe gerektirmektedir.
Türkiye’nin Sırtlandığı Ek Yük
Aşağıda, Türkiye’nin Suriyeli sığınmacılar için yaptığı ana harcamaların yıllık bazda dağılımı sunulmuştur:
| Harcama Kalemi | Yıllık Tutar (2025) |
|---|---|
| Eğitim Hizmetleri | 58 milyar TL |
| Sağlık Giderleri | 36 milyar TL |
| Barınma ve Altyapı | 24 milyar TL |
| Sosyal Yardımlar | 20 milyar TL |
| Güvenlik ve Denetim | 8 milyar TL |
| Toplam | 146 milyar TL |
Bu tablo Türkiye’nin 2025 yılı itibarıyla Suriyeliler için ayırdığı yıllık maliyet kalemlerini özetlemekte, özellikle eğitim ve sağlık alanlarındaki giderlerin bütçedeki payını açıkça göstermektedir.
Uluslararası Kuruluşların Desteği Yeterli mi?
Türkiye, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler gibi kuruluşlardan belirli ölçüde fon desteği almış olsa da, bu yardımlar çoğu zaman hem yetersiz kalmakta hem de proje bazlı kısıtlamalarla kullanılmaktadır. Avrupa Birliği’nin taahhüt ettiği fonların yalnızca bir kısmı serbest bırakılmıştır ve yardımın büyük bölümü STK’lar aracılığıyla dağıtılmaktadır.
Türkiye Ekonomisi Bu Yükü Nasıl Karşılıyor?
Suriyelilere yönelik harcamalar genel bütçe, yerel yönetim katkısı ve sosyal yardım fonları aracılığıyla karşılanmaktadır. Ancak bu durum kamu borcunu ve bütçe açığını artırmakta, sosyal harcamalarda yerli vatandaşlara ayrılan payı azaltmaktadır. Bazı illerde ise belediye bütçelerinin %25’ine yakını Suriyelilere yönelik hizmetlere aktarılmaktadır.
Toplumsal Etkiler ve Algı
Yüksek maliyetlerin yanı sıra Suriyeliler konusu sosyal kutuplaşmaya ve kamuoyunda ekonomik krizle ilişkilendirilen bir algıya neden olmuştur. Özellikle düşük gelirli gruplar arasında rekabetin artması ve kamu hizmetlerinden faydalanmada yaşanan yoğunluk, yerel halkta memnuniyetsizliğe yol açmaktadır. Bu durum, politik söylemleri ve seçim gündemini de doğrudan etkilemektedir.
Uzun Vadede Türkiye’yi Neler Bekliyor?
Eğer geri dönüş süreci hızlanmazsa, Türkiye uzun vadede entegrasyon politikalarına daha fazla kaynak ayırmak zorunda kalabilir. Ayrıca Suriyeli nüfusun artışı ile birlikte işgücü piyasasında, eğitim sisteminde ve sosyal hizmetlerde daha kalıcı etkiler görülebilir. Bu nedenle hem uluslararası desteklerin artırılması hem de dönüş politikalarının netleştirilmesi gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Suriyelilerin Türkiye’ye Maliyeti” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Suriyelilere yapılan harcamalar yıllık ne kadar?
2025 yılı itibarıyla Türkiye’nin Suriyeliler için yaptığı toplam yıllık harcama yaklaşık 146 milyar TL seviyesindedir.
Türkiye toplamda kaç milyar dolar harcadı?
2011’den 2025’e kadar toplamda 120 milyar dolara yakın harcama yapılmıştır.
Bu harcamaların kaçı AB tarafından karşılandı?
AB ve diğer uluslararası kuruluşlardan gelen destek, toplam maliyetin yalnızca %8 ila %10’unu karşılamaktadır.
Suriyeliler ücretsiz sağlık hizmeti alıyor mu?
Evet, Suriyeliler kamu hastanelerinde ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanmaktadır.
Eğitim alanında ne kadar harcama yapılıyor?
Suriyeli öğrenciler için yapılan eğitim harcamaları 2025 yılı itibarıyla yaklaşık 58 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Suriyelilerin geri dönüşü için bir bütçe ayrıldı mı?
Bazı projeler kapsamında geri dönüşü teşvik edici bütçeler ayrılmış olsa da, kalıcı bir çözüm henüz uygulanmamıştır.
Suriyelilerin Türkiye ekonomisine katkısı var mı?
Kayıt dışı çalışanlar dışında doğrudan ekonomik katkıları sınırlı olup, kamu harcamalarına olan etkileri daha belirgindir.
