TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti

TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın piyasaya sağladığı likiditenin ortalama faiz oranını ifade eder. Bu oran, Merkez Bankası’nın para politikasındaki sıkılaşma ya da gevşeme adımlarının etkilerini gösteren en temel göstergelerden biridir. Piyasalar tarafından dikkatle takip edilen bu oran, hem bankaların borçlanma maliyetini hem de kısa vadeli faiz hareketlerini doğrudan etkiler.

TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Ne Anlama Gelir?

TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti, Merkez Bankası’nın farklı faiz kanalları üzerinden gerçekleştirdiği fonlama işlemlerinin ortalama faiz oranıdır. Bu oran, TCMB’nin kullandığı gecelik borç verme, haftalık repo ve geç likidite penceresi gibi araçların faiz ağırlıklarıyla hesaplanır.

Fonlama Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Fonlama maliyeti, Merkez Bankası’nın uyguladığı çeşitli faiz oranlarının ve her bir faiz kanalından sağlanan fonlama miktarının ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanır.

Hangi Araçlar Kullanılır?

TCMB fonlama maliyetini belirlerken gecelik borç verme, haftalık repo ihaleleri, açık piyasa işlemleri ve geç likidite penceresi gibi farklı araçlar kullanır.

Gecelik Borç Verme Faizi

Bankaların gün sonunda Merkez Bankası’ndan likidite temin ettiği faizin oranıdır.

Haftalık Repo Faizi

TCMB’nin ana politika faizi olarak kullandığı haftalık repo faizi, en çok ağırlığa sahip fonlama aracıdır.

Geç Likidite Penceresi

Bankaların son çare olarak başvurduğu, genellikle yüksek faizli likidite kanalıdır.

Fonlama Maliyeti Neden Artar?

Fonlama maliyetinin artması, Merkez Bankası’nın para politikasında sıkılaşmaya gittiğinin önemli bir göstergesidir. Bu artış, piyasadaki faizlerin yükselmesine ve kredi kullanımının azalmasına neden olur.

Politika Faizi Yükselirse Ne Olur?

Politika faizindeki artış, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin de yükselmesine neden olur. Bu da genel finansman koşullarını sıkılaştırır.

Faiz Artışı Bankaları Nasıl Etkiler?

Bankalar daha yüksek maliyetle fonlama sağladıkları için kredi faizlerini artırabilir ve kredi hacminde daralma yaşanabilir.

Reel Sektör Üzerinde Etkisi Nedir?

Artan fonlama maliyeti, işletmelerin krediye erişimini zorlaştırabilir ve yatırımların yavaşlamasına neden olabilir.

Güncel Fonlama Maliyeti Ne Kadar?

TCMB’nin 2025 yılı Temmuz ayı itibarıyla açıklamış olduğu ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %48,72 düzeyindedir. Bu oran, Merkez Bankası’nın mevcut sıkı para politikası duruşunu koruduğunu göstermektedir.

Geçmiş Dönem Fonlama Maliyetleri Karşılaştırması

Aşağıda, TCMB’nin son üç yıldaki fonlama maliyeti değişimi yer almaktadır. Bu veriler, para politikasının seyri hakkında fikir verir.

Yıllara göre fonlama maliyetindeki bu artış, TCMB’nin enflasyonla mücadele kapsamında sıkılaşma yönünde attığı adımların yansımasıdır.

Fonlama Maliyeti ile Politika Faizi Arasındaki Fark

Politika faizi ile fonlama maliyeti genellikle aynı seviyelerde olsa da TCMB’nin kullandığı araçlara göre geçici sapmalar olabilir.

Fonlama Maliyeti Politika Faizinin Üzerinde Olur mu?

Evet, TCMB geç likidite penceresi gibi yüksek faizli kanallardan daha fazla fonlama sağladığında ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti politika faizinin üzerine çıkabilir.

Ne Zaman Sapmalar Yaşanır?

Piyasada likidite sıkışıklığı olduğunda veya Merkez Bankası politika faizinden farklı kanallarla fonlama yapmaya başladığında bu fark açılabilir.

Fonlama Maliyeti Faiz Beklentilerini Nasıl Etkiler?

Piyasalar, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetine bakarak gelecekteki faiz indirimleri ya da artırımları hakkında beklenti geliştirir. Bu oran, tahvil getirileri ve döviz kuru üzerinde belirleyici rol oynar.

Tahvil Faizleri ile Bağlantısı

Fonlama maliyetindeki artışlar, devlet iç borçlanma senetlerinin faizlerinde yükselişe neden olabilir.

Döviz Kuru Üzerindeki Etkisi

Yüksek fonlama maliyeti, Türk Lirası’nın değerini destekleyici etki yaratabilir ve döviz talebini sınırlayabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Aşağıda “TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:

TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti ne işe yarar?

Bu oran, Merkez Bankası’nın piyasaya sağladığı likiditenin ortalama maliyetini göstererek para politikasının yönü hakkında fikir verir.

Fonlama maliyeti politika faizinden yüksek olabilir mi?

Evet, özellikle Merkez Bankası geç likidite penceresi gibi yüksek faizli kanallarla fonlama yaptığında bu oran politika faizinin üstüne çıkabilir.

Fonlama maliyeti artarsa ne olur?

Bankaların borçlanma maliyeti yükselir, kredi faizleri artar ve ekonomik aktivitede yavaşlama yaşanabilir.

Fonlama maliyeti neden dalgalanır?

TCMB’nin kullandığı farklı faiz araçları ve piyasadaki likidite durumu nedeniyle bu oran zaman içinde yukarı ya da aşağı yönlü dalgalanabilir.

Fonlama maliyeti enflasyonu etkiler mi?

Evet, yüksek fonlama maliyeti tüketimi ve kredi kullanımını azaltarak enflasyonu baskılayıcı etki yaratabilir.

Bu oran yatırımcılar için neden önemlidir?

Yatırımcılar bu oranı takip ederek faiz trendlerini analiz eder, tahvil getirilerini ve döviz kuru beklentilerini şekillendirir.

Fonlama maliyeti düşerse ne olur?

Likidite koşulları gevşer, bankaların kredi verme isteği artar ve ekonomik aktivite canlanabilir.