Üniversite eğitimi sırasında farklı nedenlerle öğrenciler mevcut okudukları üniversiteden başka bir üniversiteye ya da farklı bir bölüme geçmek isteyebilir. Bu noktada “yatay geçiş” kavramı devreye girer. Üniversitelerde yatay geçiş, öğrencilerin belirli kriterler çerçevesinde eğitim hayatlarını başka bir yükseköğretim kurumunda sürdürmelerine olanak tanır. Peki yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin hangi şartları karşılaması gerekir, bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Yatay Geçiş Nedir ve Kimler Başvurabilir?
Yatay geçiş, bir üniversite öğrencisinin kayıtlı olduğu programdan başka bir üniversitenin aynı veya eşdeğer programına geçiş yapabilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu uygulama, öğrencinin başarı durumuna, üniversitenin kontenjanına ve YÖK tarafından belirlenen yönetmeliklere göre şekillenir. Yatay geçiş başvuruları genellikle dönem başlarında veya sonunda alınır ve belirli tarihler arasında yapılmalıdır.
Yatay Geçiş Türleri Nelerdir?
Yatay geçiş farklı yollarla gerçekleştirilebilir ve her birinin kendine özgü şartları bulunmaktadır. Temel olarak genel not ortalaması (GNO) ile yapılan geçişler ve merkezi yerleştirme puanıyla yapılan geçişler olmak üzere ikiye ayrılır.
Genel Not Ortalamasına Göre Geçiş
Bu geçiş türünde öğrencinin mevcut üniversitesindeki akademik başarısı belirleyicidir. Genellikle en az 2.00/4.00 not ortalaması aranır ve bazı bölümler daha yüksek başarı ortalaması isteyebilir.
Kaçıncı Sınıfta Başvuru Yapılabilir?
GNO ile geçiş genellikle en erken 1. sınıfın sonunda, en geç ise 3. sınıfın başında yapılabilir. Hazırlık sınıfı geçişe dahil edilmez.
Merkezi Yerleştirme Puanı ile Geçiş
ÖSYM tarafından yapılan üniversite sınavında alınan puan ile yapılan bu geçiş türünde, öğrencinin yerleşmek istediği bölümün taban puanını karşılaması gerekir.
Sınav Yılı Şartı Var mı?
Merkezi puanla geçişte, tercih edilen bölümün taban puanı, öğrencinin sınav yılı ve puan türüne göre değerlendirilir. Sonuçlar puanın alındığı yıl baz alınarak hesaplanır.
Yatay Geçiş İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Yatay geçiş başvurusu yaparken üniversiteler genellikle bazı belgeleri zorunlu kılar. Bu belgeler arasında öğrenci belgesi, transkript, disiplin durum belgesi, ders içerikleri ve başvuru dilekçesi gibi evraklar yer alır. Her üniversitenin kendi belirlediği belge listesi ve şartları olabileceği için resmi web sitesinden duyurular dikkatle takip edilmelidir.
Transkript Neden Gereklidir?
Transkript, öğrencinin önceki dönemlerde aldığı dersleri ve notlarını gösterdiği için başvurunun değerlendirilmesinde en önemli belgelerden biridir. Ayrıca eşdeğer derslerin belirlenmesi açısından da önem taşır.
Yatay Geçişte Kontenjan Sınırı Var mı?
Evet, yatay geçiş yapabilmek için hedeflenen bölümde kontenjan bulunması gerekmektedir. Bu kontenjanlar her yıl üniversiteler tarafından belirlenir ve YÖK sisteminde ilan edilir. Özellikle popüler bölümlerde kontenjanlar oldukça sınırlı olabileceğinden başvuru yapmadan önce kontenjan bilgisi kontrol edilmelidir.
Yatay Geçişte Not Denkliği Nasıl Sağlanır?
Yatay geçiş yapan öğrenciler, gittikleri üniversitenin ders içeriklerine göre bazı dersleri tekrar almak zorunda kalabilir. Eğer iki program arasında ders eşdeğerliği varsa, bu dersler saydırılabilir. Ancak önemli farklılıklar varsa öğrenci eksik derslerden sorumlu tutulur.
Ders Saydırma Nasıl Yapılır?
Ders içerikleri karşılaştırılarak eşdeğer kabul edilen dersler danışman ve fakülte yönetim kurulunun onayı ile saydırılır. Bu işlem başvurudan sonra yapılır ve öğrencinin alacağı ders programı buna göre düzenlenir.
Yatay Geçiş Başvuruları Ne Zaman Yapılır?
Yatay geçiş başvuru tarihleri, her yıl üniversitelerin akademik takvimlerine göre değişmekle birlikte genellikle Temmuz-Ağustos (yaz dönemi) ve Ocak-Şubat (güz dönemi) aylarında yapılır. Merkezi yerleştirme puanına göre geçişte ise genellikle yaz dönemi tercih edilir.
En Çok Tercih Edilen Yatay Geçiş Güzergahları
Yüksek not ortalamasına sahip öğrenciler, özellikle büyükşehirlerdeki üniversiteleri tercih eder. İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan üniversiteler her yıl en fazla yatay geçiş talebi alan okullar arasında yer alır.
Hangi Bölümlerde Daha Fazla Geçiş Talebi Var?
Tıp, hukuk, mühendislik ve psikoloji gibi prestijli bölümler her dönem yoğun geçiş başvurusu alır. Bu bölümler için not ortalaması ve merkezi puan şartları genellikle daha yüksektir.
Yatay Geçişte Burs ve Barınma Hakları Korunur mu?
Yatay geçiş yapan öğrencilerin KYK burs ve kredi durumları geçiş yaptıkları üniversitenin onayıyla devam edebilir. Ancak bazı özel burslar geçerli olmayabilir. Barınma hakkı ise öğrencinin yeni üniversitesindeki kontenjanlara göre değişir.
KYK Bursu Devam Eder mi?
Genellikle KYK burs ve kredisi, yatay geçişte kesilmez; ancak geçiş türüne ve geçilen kuruma göre yeniden değerlendirme yapılabilir. Bu nedenle KYK ile iletişime geçilmesi önerilir.
Yatay Geçiş İçin En Uygun Dönem Ne Zaman?
Akademik olarak yatay geçiş için en uygun dönem 1. sınıfın sonu ile 2. sınıfın başıdır. Bu dönemde geçiş yapmak, ders içeriklerinin benzer olması nedeniyle daha az uyum problemi yaşanmasına yardımcı olur.
Son Sınıfta Yatay Geçiş Yapılır mı?
Son sınıfta yatay geçiş yapmak, pek çok üniversite tarafından kabul edilmez. Ancak istisnai durumlarda, özellikle özel üniversitelerde son sınıf geçişleri kabul edilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Üniversitede Yatay Geçiş Şartları Nelerdir?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Hazırlık Sınıfından Sonra Yatay Geçiş Yapılabilir mi?
Hayır, hazırlık sınıfı dahil edilmez. Yatay geçiş için en erken başvuru zamanı 1. sınıfın sonunda gerçekleşebilir.
İkinci Öğretimden Birinci Öğretime Geçiş Mümkün mü?
Evet, özellikle merkezi puanla yapılan geçişlerde ikinci öğretimden birinci öğretime geçiş mümkündür ancak kontenjanla sınırlıdır.
Özel Üniversiteler Arasında Geçiş Yapılabilir mi?
Evet, özel üniversiteler arasında da yatay geçiş mümkündür. Ancak her üniversitenin kendi belirlediği şartlar bulunur.
Açıköğretimden Örgün Öğretime Geçiş Mümkün mü?
Hayır, açıköğretim sisteminden örgün öğretime yatay geçiş yapılamaz. Bu iki sistem birbirinden farklı statüye sahiptir.
Not Ortalaması Kaç Olmalı?
GNO ile yapılan geçişlerde genellikle en az 2.00/4.00 ortalama istenir. Ancak bazı bölümler için daha yüksek not ortalaması gerekebilir.
Hangi Sınıfa Kadar Geçiş Yapılabilir?
Genellikle 3. sınıfın başına kadar geçiş yapılabilir. Son sınıfta yatay geçişe çoğu üniversite izin vermez.
