65 yaş üstü bireyler, bağışıklık sistemlerinin zayıflaması nedeniyle çeşitli enfeksiyon hastalıklarına karşı daha savunmasız hale gelir. Bu nedenle, belirli aralıklarla yapılması gereken aşılar, bu yaş grubunda hayati öneme sahiptir. Özellikle grip, zatürre ve COVID-19 gibi hastalıklar yaşlı bireylerde ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden, aşılama takvimi doğru zamanda uygulanmalıdır. Peki, 65 yaş üstü aşı ne zaman yapılır ve hangi aşılar önceliklidir? Bu yazımızda, yaşlı bireyler için önerilen aşıların zamanlamasını, hangi aralıklarla yapılması gerektiğini ve dikkat edilmesi gereken hususları detaylı olarak ele alıyoruz.
65 Yaş Üstü Aşı Takvimi Nedir?
65 yaş üstü bireyler için uygulanan aşı takvimi, yaşa bağlı bağışıklık sistemi zayıflığı dikkate alınarak düzenlenmiştir. Bu yaş grubundakiler için önerilen temel aşılar; grip, zatürre (pnömokok), tetanoz-difteri-boğmaca (Tdap) ve COVID-19 aşılarıdır. Aşıların uygulanma zamanı ise genellikle sonbahar aylarında başlar ve kış ayları boyunca devam eder çünkü bu dönemler bulaşıcı hastalıkların en sık görüldüğü zamanlardır. Aşıların zamanlaması kadar, belirli aralıklarla tekrarlanması da koruyuculuğu açısından oldukça önemlidir.
Hangi Aşılar Zorunludur?
65 yaş üstü bireyler için bazı aşılar zorunlu değil ancak sağlık açısından kesinlikle önerilmektedir. En yaygın ve kritik olanlar şunlardır: grip aşısı her yıl tekrarlanmalı, zatürre aşısı 5 yılda bir yapılmalı, COVID-19 aşıları ise güncel varyantlara karşı her yıl önerilmektedir. Ayrıca Tdap aşısı da her 10 yılda bir yapılmalıdır. Bu aşıların çoğu aile sağlığı merkezlerinde ücretsiz olarak temin edilebilmektedir.
Grip Aşısı Hangi Ayda Yapılır?
Grip aşısı her yıl Eylül ve Ekim aylarında yapılmalıdır çünkü virüslerin en yaygın olduğu dönem bu aylardan sonra başlar ve aşının etkisi birkaç hafta içinde oluşur.
Zatürre Aşısı Kaç Yılda Bir Yapılır?
Zatürre (pnömokok) aşısı 65 yaş üstü bireylere bir kez veya 5 yılda bir olmak üzere önerilmektedir. Risk grubunda olanlarda ise tekrarı gerekebilir.
Aşılar Nerede ve Nasıl Yapılır?
Aşı uygulamaları, aile sağlığı merkezlerinde, hastanelerde veya bazı durumlarda eczaneler aracılığıyla yapılabilir. Aile hekimleri, yaş ve sağlık geçmişine göre uygun aşı planlamasını yapar ve kişiye en uygun aşı zamanını belirler. Aşı sonrası olası yan etkiler genellikle hafif olup, aşı yapılan bölgede ağrı, halsizlik veya düşük ateş görülebilir. Herhangi bir yan etki görülmesi durumunda sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.
Aile Hekimi Aşı Planlaması Yapar mı?
Evet, aile hekimleri kişinin yaşına, sağlık geçmişine ve mevcut hastalıklarına göre en uygun aşı zamanlamasını belirleyerek uygulamayı yapar veya yönlendirir.
E-nabızdan Aşı Takibi Mümkün mü?
Evet, tüm aşı kayıtları E-nabız sisteminde görülebilir ve aşı zamanı geldiğinde sistem üzerinden bildirim alınabilir.
Aşıların Yan Etkileri Var mı?
Her aşıda olduğu gibi 65 yaş üstü bireylere uygulanan aşıların da bazı hafif yan etkileri olabilir. Genellikle enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, hafif ateş, baş ağrısı ya da kas ağrıları şeklinde ortaya çıkar. Bu etkiler genellikle 1-2 gün içinde geçer. Ancak nadiren de olsa alerjik reaksiyon veya daha ciddi etkiler görülebileceğinden, herhangi bir şüpheli durumda doktora başvurulmalıdır.
Kimler Aşı Yaptıramaz?
Şiddetli yumurta alerjisi olanlar, önceki aşılamalarda ciddi reaksiyon geçirenler ve bazı immün yetmezlik durumu olanlar için aşılar önerilmeyebilir.
Yan Etkiler Ne Zaman Görülür?
Genellikle aşının yapıldığı gün veya ertesi gün hafif belirtiler başlar ve birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
Hangi Kronik Hastalıklarda Aşı Önemlidir?
Diyabet, kalp hastalıkları, KOAH, astım ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde aşılar özellikle hayati önem taşır. Bu bireylerin bağışıklık sistemi enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olduğu için, grip ve zatürre gibi solunum yolu hastalıklarından korunmaları büyük önem taşır. Bu yüzden aşılar sadece koruyucu değil, aynı zamanda komplikasyonları azaltıcı etki de sağlar.
Diyabet Hastaları Aşı Yaptırmalı mı?
Evet, diyabet hastalarının grip ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarından korunmaları için yıllık aşı yaptırmaları şiddetle önerilir.
Kalp Hastaları İçin Aşı Gerekli mi?
Kalp hastalığı olan bireylerde grip ve zatürre enfeksiyonları ciddi sonuçlara yol açabilir, bu nedenle düzenli aşılama önerilir.
Ücretsiz Aşılar Hangileridir?
65 yaş üstü bireyler için birçok aşı devlet tarafından ücretsiz olarak sunulmaktadır. Aile sağlığı merkezlerinde grip, zatürre ve COVID-19 aşıları hiçbir ücret talep edilmeden uygulanmaktadır. Ancak bazı özel varyant aşıları ya da özel hastanelerde yapılan uygulamalarda ücret söz konusu olabilir. Sağlık Bakanlığı’nın dönemsel aşı kampanyaları da bu kapsamda takip edilmelidir.
Devlet Hangi Aşıları Karşılıyor?
Devlet, özellikle risk grubunda olan yaşlı bireyler için grip, zatürre ve COVID-19 aşılarını ücretsiz olarak sağlamaktadır.
Özel Hastanede Aşı Ücreti Ne Kadar?
Özel hastanelerde aşı fiyatları değişkenlik gösterebilir ancak grip aşısı 2025 yılı itibarıyla ortalama 600-850 TL aralığındadır.
En Uygun Aşı Zamanı Hangisidir?
Aşıların etkili olabilmesi için genellikle bulaşıcı hastalık sezonu başlamadan önce yapılmaları önerilir. Bu nedenle grip aşısı Eylül ayında, zatürre aşısı ise kışa girmeden önce yapılmalıdır. COVID-19 aşıları ise güncel varyanta göre yıl içinde güncellenmiş dozlarla tekrar uygulanabilir. Yıl içinde aile hekiminizle görüşerek aşılama takviminizi güncel tutmak sağlığınızı korumak açısından önemlidir.
Her Yıl Aşı Gerekli mi?
Grip ve COVID-19 aşılarının her yıl yapılması gerekirken, zatürre aşısı genellikle 5 yılda bir önerilmektedir.
Hangi Aylarda Aşı Daha Etkilidir?
Genellikle Eylül, Ekim ve Kasım aylarında yapılan aşılar, kış aylarında virüslere karşı en yüksek korumayı sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “65 Yaş Üstü Aşı Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
65 yaş üstü aşılar hangi sağlık kuruluşlarında yapılabilir?
Aşılar devlet hastaneleri, aile sağlığı merkezleri ve bazı özel hastanelerde uygulanabilir, ancak ücretsiz hizmet genellikle aile sağlığı merkezlerinde sunulur.
Hangi ayda grip aşısı yapılmalı?
Grip aşısı en geç Ekim ayı içinde yaptırılmalı çünkü virüslerin yaygın olduğu kış aylarından önce bağışıklık kazanmak gerekir.
Zatürre aşısı kaç defa yapılır?
Zatürre aşısı genellikle 5 yılda bir olmak üzere bir ya da iki doz şeklinde uygulanır, ancak sağlık geçmişine göre tekrarı gerekebilir.
Aşılar yaşlılarda bağışıklık oluşturur mu?
Evet, aşılar ileri yaştaki bireylerde bağışıklık sistemini destekler ve bulaşıcı hastalıklara karşı ciddi koruma sağlar.
Tüm aşılar aynı anda yapılabilir mi?
Bazı aşılar aynı gün farklı koldan yapılabilir ancak hangilerinin birlikte uygulanabileceği doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Aşıdan sonra dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Aşıdan sonra ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı, bol sıvı alınmalı ve aşı yapılan bölgede kızarıklık, ağrı gibi belirtiler takip edilmelidir.
Aşı randevusu nasıl alınır?
Aşı randevuları MHRS ve E-nabız sistemlerinden kolayca alınabilir, ayrıca aile hekimine danışarak da işlem yapılabilir.
