SGK maliyeti nasıl hesaplanır sorusu özellikle işverenler, girişimciler ve bordrolama süreçleriyle ilgilenenler için oldukça önemlidir. Çünkü bir işçinin işverene olan gerçek maliyeti sadece net maaş ile sınırlı değildir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan prim ödemeleri, vergiler ve diğer yasal kesintiler de bu maliyete dahildir. Bu yazıda SGK maliyeti hesaplama yöntemleri, kalem kalem detaylar ve örnek tablo eşliğinde kapsamlı bir şekilde açıklanacaktır.
SGK Maliyeti Nedir?
SGK maliyeti, bir çalışanın işverene olan toplam yasal yükümlülüğünü ifade eder. Bu yükümlülükler arasında SGK işveren primi, işsizlik sigortası primi ve bazı vergisel kesintiler yer alır. Dolayısıyla net maaş, işverenin yaptığı ödemelerin yalnızca bir kısmıdır. Bu nedenle SGK maliyetini hesaplarken tüm bu kalemlerin dikkate alınması gerekir.
SGK Maliyeti Hangi Unsurlardan Oluşur?
SGK maliyetinin doğru şekilde hesaplanabilmesi için hangi bileşenlerden oluştuğunu net olarak bilmek gerekir. Bu unsurlar brüt maaş üzerinden yüzdelik oranlarla belirlenir.
Brüt Ücret
SGK maliyeti hesaplamasında temel alınan en önemli kalem brüt ücrettir. Net maaş, brüt maaştan yasal kesintilerin düşülmesiyle bulunur ve SGK maliyetinin temelini oluşturur.
SGK İşveren Primi
İşveren tarafından ödenen SGK primi, brüt ücretin %20,5’ine denk gelir. Bu prim emeklilik, sağlık ve kısa vadeli sigorta kollarını kapsar.
İşsizlik Sigortası Primi
İşverenin ayrıca %2 oranında işsizlik sigortası primi ödeme yükümlülüğü vardır. Bu kalem de SGK maliyetine doğrudan dahil edilir.
Damga Vergisi ve Diğer Kesintiler
Brüt ücret üzerinden %0,759 oranında damga vergisi alınır. Bu vergi işverenin yükümlülüğü değilse de toplam iş maliyetini etkileyen faktörler arasında sayılabilir.
SGK Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
SGK maliyeti hesaplanırken brüt maaş esas alınır ve buna göre yüzdelik oranlar uygulanır. Hesaplama formülü aşağıdaki gibidir:
SGK Maliyeti = Brüt Ücret + (Brüt Ücret × %20,5 SGK işveren primi) + (Brüt Ücret × %2 işsizlik primi)
Örnek Hesaplama
Aşağıda 2025 yılı için asgari ücret üzerinden SGK maliyetinin hesaplanmasına yönelik bir örnek sunulmuştur.
Asgari Ücretli Bir İşçi İçin SGK Maliyeti
| Kalem | Oran (%) | Tutar (₺) |
|---|---|---|
| Brüt Ücret | – | 20.002,50 |
| SGK İşveren Primi | 20,5 | 4.100,51 |
| İşsizlik Sigortası Primi | 2 | 400,05 |
| Toplam SGK Maliyeti | – | 24.503,06 |
SGK Teşvikleri Maliyeti Nasıl Etkiler?
Devlet tarafından sağlanan bazı SGK teşvikleri, işverenin ödeyeceği prim tutarını azaltabilir. Bu teşvikler özellikle yeni işe alınan genç, kadın veya engelli çalışanlar için geçerlidir. Teşvikli oranlar uygulandığında SGK maliyeti ciddi anlamda düşebilir.
5 Puanlık Prim İndirimi
İşveren, prim borcu olmaması halinde %5’lik SGK işveren primi indiriminden yararlanabilir. Bu indirim SGK maliyetini azaltarak işletmelere finansal avantaj sağlar.
SGK Maliyeti ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
SGK maliyetini hesaplarken sadece prim oranlarını değil, çalışan sayısı, sektörel farklılıklar ve devlet desteklerini de göz önünde bulundurmak gerekir. Ayrıca bordro sisteminin doğru işlemesi ve hatasız veri girişi sağlanması da önemlidir.
Çalışan Sayısının Etkisi
Çalışan sayısının artması SGK maliyetini doğrudan etkiler. Ancak bazı sektörlerde ve durumlarda toplu işe alımlarda uygulanan ek teşvikler sayesinde bu maliyet azaltılabilir.
Yasal Değişiklikler
Her yıl güncellenen asgari ücret ve prim oranları SGK maliyetinin hesaplamasını doğrudan etkiler. Bu nedenle güncel oranlarla işlem yapılması gerekir.
SGK Maliyeti Neden Önemlidir?
SGK maliyeti yalnızca muhasebe veya bordro departmanlarını ilgilendirmez. Aynı zamanda işverenin finansal planlamasını ve kârlılığını da etkiler. Bu yüzden işverenlerin ve girişimcilerin SGK maliyetini doğru şekilde hesaplaması kritik öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda SGK Maliyeti Nasıl Hesaplanır? ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
SGK maliyeti sadece brüt maaşa mı bağlıdır?
Hayır, SGK maliyeti brüt maaş üzerinden belirlenen oranlarla hesaplanır ancak işsizlik primi, SGK işveren primi gibi eklentilerle brüt maaşın üstüne çıkar. Bu nedenle sadece brüt maaş değil, tüm oranlar dikkate alınmalıdır.
SGK prim teşvikleri kimler için geçerlidir?
Prim teşvikleri genellikle kadın, genç, engelli çalışanlar için geçerlidir ve işverenin prim borcunun olmaması şartına bağlıdır. Ayrıca bölgesel veya sektörel teşvikler de uygulanabilir.
SGK işveren primi indirimi nasıl alınır?
5 puanlık prim indirimi, prim borcu olmayan ve yasal sürede ödeme yapan işverenlere otomatik olarak tanımlanır. Bazı durumlarda ayrıca başvuru da gerekebilir.
SGK maliyetini azaltmanın yolları nelerdir?
SGK maliyetini azaltmak için teşviklerden yararlanmak, doğru bordro uygulamak, hatasız veri girişi sağlamak ve mümkün olan en güncel mevzuat bilgileriyle çalışmak gerekir.
Asgari ücret SGK maliyetini ne kadar etkiler?
Asgari ücretteki artış doğrudan brüt maaşı artırdığı için SGK maliyetini de artırır. Her zam döneminde SGK maliyetleri yeniden hesaplanmalıdır.
SGK maliyeti her sektörde aynı mıdır?
Hayır, bazı sektörlerde ekstra prim ödemeleri veya ek teşvikler olabilir. Bu nedenle sektör bazlı farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır.
SGK maliyeti hesaplama programı var mı?
Evet, birçok bordro yazılımı veya SGK’nın kendisine ait portallar üzerinden bu hesaplamalar otomatik olarak yapılabilmektedir.
