Tüberküloz aşısı, özellikle verem hastalığına karşı korunmak amacıyla uygulanan en etkili yöntemlerden biridir. Bebeklik döneminde yapılan BCG aşısı, vücuda verem mikrobunun zayıflatılmış halini tanıtarak bağışıklık sistemi tarafından tanınmasını sağlar. Bu makalede, tüberküloz aşısının ne zaman yapılması gerektiği, kimlere uygulandığı, etkileri ve önemine dair tüm detayları ele alıyoruz.
Tüberküloz Aşısı Hangi Dönemde Uygulanır?
Tüberküloz aşısı genellikle doğumdan sonraki ilk 2 ay içinde, tercihen 2. ayda uygulanır. Yenidoğan dönemi sonrası yapılan bu aşı, çocukların verem hastalığına karşı dirençli hale gelmesini amaçlar ve genellikle tek doz olarak uygulanır. Özellikle tüberkülozun yaygın olduğu ülkelerde bu takvim daha da hassas şekilde uygulanır ve genellikle okul öncesi dönemde tekrar doz önerilmez.
Aşı Kimlere Uygulanmalıdır?
BCG aşısı, tüberkülozun sık görüldüğü ülkelerde tüm bebeklere uygulanır. Ayrıca riskli bölgelerde yaşayan çocuklara ve tüberküloz hastalarıyla teması olan kişilere de önerilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylere ise genellikle uygulanmaz çünkü canlı aşı olması nedeniyle risk oluşturabilir.
Aşı Öncesi Hangi Durumlara Dikkat Edilmeli?
Aşı yapılmadan önce çocuğun genel sağlık durumu kontrol edilmelidir.
Bağışıklık Sistemi Zayıf mı?
Bağışıklık sistemi baskılanmış bireylere aşı uygulanması önerilmez.
Ateşli Hastalık Var mı?
Yüksek ateşi olan bireylerde aşının ertelenmesi gerekir.
Tüberküloz Aşısı Ne Kadar Süre Korur?
BCG aşısı genellikle çocukluk çağında yapılan tek dozla uzun süreli koruma sağlar. Ancak tam bağışıklık sağlama garantisi yoktur. Aşının etkinliği genetik yapı, yaş ve çevresel faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde 10 yıla kadar koruma sağladığı bildirilirken, bazı vakalarda bu süre daha kısa olabilir.
Aşının Tekrar Edilmesi Gerekir mi?
Genellikle BCG aşısı tekrarlanmaz.
Antikor Testi Gerekli mi?
Genel olarak aşı sonrası antikor testi yapılmaz.
Tüberküloz Aşısının Yan Etkileri Var mıdır?
Tüberküloz aşısı sonrası hafif ateş, aşı yerinde kızarıklık ve şişlik gibi etkiler görülebilir. Nadir durumlarda aşı yerinde ülserleşme ya da lenf bezi büyümesi oluşabilir. Bu gibi durumlar genellikle kendiliğinden geçer, ancak uzun süren ya da kötüleşen belirtiler için doktora başvurmak gerekir.
Aşı Sonrası Ne Yapılmalı?
Aşı bölgesi temiz tutulmalı ve kaşınmamalıdır.
Pansuman Gerekli mi?
Genellikle pansuman yapılması önerilmez.
Türkiye’de Tüberküloz Aşı Takvimi Nasıldır?
Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen aşı takvimine göre BCG aşısı 2. ayda yapılır. Aşı, devlet hastaneleri, sağlık ocakları ve aile sağlığı merkezlerinde ücretsiz olarak uygulanır. Risk grupları ve bölgelere göre öncelik sıralaması yapılabilmektedir.
Aile Hekimi Bilgilendirilmeli mi?
Mutlaka aile hekimine danışılmalıdır.
Kayıt Altına Alınıyor mu?
Tüm aşı uygulamaları elektronik sistemlerde kayıt altına alınır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Tüberküloz Aşısı Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
BCG aşısı hangi ayda yapılır?
BCG aşısı genellikle bebeğin doğumundan sonraki ikinci ayda uygulanır ve bağışıklık sistemini verem mikrobuna karşı hazır hale getirir.
Aşı yapılmadan önce test yapılmalı mı?
Genel olarak bebeklerde tüberkülin testi yapılmaz, ancak temaslı yetişkinlerde ön test gerekebilir.
BCG aşısı kaç doz yapılır?
Tüberküloz aşısı genellikle hayat boyunca tek doz olarak uygulanır ve tekrarı önerilmez.
Aşı yeri neden iz bırakır?
BCG aşısı cilt altına yapıldığı için genellikle küçük bir iz bırakır, bu durum normaldir ve bağışıklık oluştuğuna dair bir işarettir.
Bağışıklık sistemi zayıf olanlara aşı yapılır mı?
Bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde canlı aşı olduğu için yapılması önerilmez ve hekime danışılması gerekir.
Aşıdan sonra banyo yapılabilir mi?
Aşıdan sonra aynı gün banyo yapılabilir ancak aşı bölgesi sabunla ovalanmamalı ve tahriş edilmemelidir.
Tüberküloz aşısı yetişkinlere yapılır mı?
Genellikle çocukluk döneminde yapılır ancak yüksek risk taşıyan yetişkinlerde hekimin kararıyla uygulanabilir.
